Before Sunrise / Gün Doğmadan (1995) Film İncelemesi

Yıllardır karşıma çıkar bu film… Afişte kullanılan sıcak tondaki renklerin abartısı bana kasvet basmasına sebep olur, koşarak kaçardım. Gişe kaygılı leş bir duygu seli izleyeceğime nedense emindim. Ben romantik film izledikten sonra ya mest olur ya da çok ağır küfrederim. Duygu sömürüsüne en müsait film türü budur çünkü, sadece iki karakterle salya sümük hâle getirebilirsiniz insanları. İnsanların bam teline bastığınızda, işin nitelik boyutuna olan dikkatleri dağılır, un ufak olur. Onları kolayca avucunuzun içine alabilecek kıvama getirirsiniz.

Before Sunrise / Gün Doğmadan (1995) Film İncelemesine Başlayalım

“Before Sunrise” öyle bir film ki, çekildiği ortamda belli başlı bir senaryo, ekip ve ekipman olduğuna inanmakta güçlük çekiyorsunuz. Oyuncularımız çekimlerin yapıldığı yıl 25 yaşındalar, hikâyemiz toy iki gencin ekseninde döndüğünden, inandırıcılık hususunda önemli bir detay bu. 30-40 yaşında kazık kadar insanlara liseli rolü verilen bir dünyada, kesinlikle doğru bir hamle. Bunun yanı sıra, uzun yıllara dayanan bir oyunculuk deneyimleri olmaması da oynadıkları karakterler açısından inanılmaz mühim. Çünkü öykü onlardan mümkün mertebe panikleme, duraksama, bocalama bekleyen türden.

Jesse Amerikalıdır, detaylarına sonradan vakıf olabildiğimiz bir nedenden ötürü gelmiştir Viyana’ya. İşler umduğu gibi gitmeyince de dönmeyi seçmiştir. Celine ise Fransızdır, Paris’e dönmektedir. Onları buluşturan, bindikleri trende yolculuk eden huysuz bir çifttir. Yerini değiştirmek zorunda kalan Celine, böylelikle kendini Jesse’nin karşı koltuğunda bulur. Her ikisinin de yaşlarının ötesinde bir hayat görüşü ve beklenmeyecek düzeyde birikimi vardır. Benzer ya da farklı, paylaştıkları her şey bağlarını biraz daha kuvvetlendirmektedir…

Before Sunrise / Gün Doğmadan (1995) Filminin Detayları

”Bunu söylemediğime pişman olabilirim. düşün şimdi, bundan yıllar sonra evlenmişsin ve çocukların olmuş. hayatın monotonlaşmaya başlıyor, kocandan sıkılıyorsun. işte o gün geriye bakıp hayatına giren adamları düşünüyorsun. ben de onlardan biriyim. farzet ki yıllar sonra bana evet demediğine pişman oluyorsun ve yaşayabileceğin şeyleri merak ediyorsun. şimdi benimle burda trenden in ve hayır dersen neler kaçırabileceğimizi görelim.”

Geceyi bir otelde geçirmesi mümkün görünmeyen Jesse, trenden inmeden hemen evvel yeni arkadaşına bu teklifi yapar ve bir daha hiçbir şey -olumlu ya da olumsuz- eskisi gibi olmayacaktır.

Uzun bakışmalardan, dramatik müziklerden, geniş plan manzaralardan, abartılı tesadüflerden, aşka dair birçok ezberimizden eser yok bu filmde. Odağımızda diyaloglar, sanki ucu bucağı olmayan serbest bir güzelleme izliyoruz. Kimi zaman siyaset, kimi zaman insan psikolojisi, kimi zaman doğa, kimi zamansa seks oluyor konu. Ve sohbetin akışı öyle yalın, öyle doğal ki, geçişler asla yapaylık hissi uyandırmıyor. “Birden buraya nasıl geldiler” ya da “Heh konuşmadıkları bir bu kalmıştı” şeklinde sıkılmanız mümkün olmuyor. Son derece sempatikler ve kendilerini sevdirmekten başka seçenek sunmuyorlar.

Gün doğmadan neler doğar bilinmez ama, bu film gün doğmadan vermek zorunda kalabileceğimiz kritik kararların sorgulanışından ibaret. İnsan gittiği kafenin menüsünden bir şeyler seçerken bile dakikalarca afallayabiliyor… Peki ya tüm hayatımıza nüfuz edecek bir konu için sadece birkaç saatimiz olsa?

Before Sunrise / Gün Doğmadan Fragmanı